Diş Çürükleri Nasıl Oluşur ve Nasıl Önlenir?
Diş çürüğü, çocuklardan yetişkinlere herkes tarafından yaşanan birtakım ağız ve diş sağlığı sorunlarının temel nedenidir. Diş çürükleri, gerekli ağız bakımını yapmayan kişilerde daha fazla görülen bir durumdur.
Dişlerinizi düzenli fırçalamış ama diş aralarında kalan artıkları yeterince temizleyememiş olabilirsiniz. Dişlerinizin arasında ve ağzınızda kalan yeterince iyi temizlenmeyen diş artıkları zamanla bakteri oluşumuna yol açar. Bu da ağzınızda hem kötü koku oluşumuna hem de çürüğe neden olur. Bu durumda diş çürüğü tedavisi için geç kalmadan doktorunuza başvurmalısınız.
Diş Çürüğü Nedir?
Diş çürüğü tanımı, yeterli bakım sağlamayan ağız içinde bakterilerin birikmesi ve bu bakterilerin asitlenerek diş yapısına zarar vermeye başlaması, şeklinde ifade edilir. Yani, dişlerinizi fırçalamadığınızda ağzınızdaki yiyecek artıkları bakteri oluşumuna yol açar. Bu da dişlerinizde önce tartar denilen diş plaklarının oluşmasına sebep olur. Ardından dişlerinizde kararmalar oluşmaya başladığını fark edebilirsiniz.
Dışarıdan kara lekeler olarak görünen diş çürükleri, mümkün olan en kısa sürede dişten temizlenmelidir. Bunun sebebi sadece dişlerde oluşan kötü görünümler değildir. Çürük nedeniyle meydana gelen diş ağrısı günlük hayatınızı büyük ölçüde olumsuz etkiler. Diş çürükleri ihmal edildiğinde sadece ağrı yapmakla kalmayıp çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ağız boşluğunda ve dişler üzerinde biriken bakterilerin dişin sağlıklı dış yüzeyini aşındırarak içeri doğru yürümesi çürük oluşumuna neden olur. Dişin çürümesi bir süreci ifade eder. Çürük çok yeni başladığında onu fark edemeyebilirsiniz. Yine de düzenli olarak dişlerinizi fırçalayan biriyseniz çürük ve diğer ağız problemlerini daha çabuk fark edebilirsiniz. Dişlerinizin üzerinde siyah benekler ya da dişin belli bir kısmında oluşan kararma mevcutsa geç kalmadan diş hekiminize başvurmalısınız.
Diş Çürüğünün Oluşum Süreci
Diş çürüğü oluşum aşamaları, dişin dış yüzeyinden içine doğru gerçekleşen bir süreci kapsar. Bunlardan ilki dişler üzerinde görünen ufak lekelenmeler, yani mine tabakasının zarar görmeye başladığı aşamadır. Mine, dişin dışında yer alan sağlam ve beyaz tabakanın adıdır. Ancak diş üzerinde ve ağız içinde biriken bakteriler, mine tabakasını zamanla yumuşatarak bu kısımda lekeler oluşmasına yol açar.
Diş çürüğü oluşum aşamasının ilki, mine tabakasının yumuşamaya başladığı ufak lekelenmelerin oluştuğu aşamadır. İkinci aşamada ise çürük dişin içinde yer alan dentin tabakasına doğru ilerlemeye başlar. Bu aşamada tedavi edilmeyen çürük, pulpa katmanına oradan da sinirlere ve kan damarlarına kadar ilerleyebilir. Bu nedenle oluşan çürüğün daha ileri safhaya ulaşmadan tedavi edilmesi büyük önem taşır.
Çürüğün sinirlere ulaştığı aşamada dolgu tek başına yeterli olmaz. Bu kısımda, kanal tedavisi ve farklı diş tedavileri yaptırmak zorunda kalabilirsiniz.
Neden Diş Çürükleri Oluşur?
Diş çürüğü oluşumunun en önemli nedenlerinden biri, dişlerin düzenli şekilde fırçalanmamasıdır. Diş ipi kullanımını aksatırsanız, çok fazla şekerli gıda tüketirseniz yine ağız ve diş sağlığı sorunları yaşayabilirsiniz.
Diş çürüğü oluşumuna sebep olan tek şey, dişlerinize yeterli özeni göstermemeniz değildir. Hamilelik sürecinde yeterli protein almamaktan kaynaklanan, kaza ya da düşme nedeniyle oluşan diş kırıkları da çürüğe sebep olur. Çürüğün temel sebebi, dış tabakanın hasar alması ve içeriye doğru bakterilerin ulaşmaya başlamasıdır.
Diş çürüğü nasıl oluşur? Diş çürüğünün oluşumu, ilk önce ufak hasarlı bir boyuttadır. Tedavisi aksatılan çürükler, diş ağrılarına sebep olmaya başlar. Çürük oluşumu ilerledikçe dişin sağlıklı yapısı gittikçe bozulur ve diş üzerinde oyuklar meydana gelir.
Diş Çürüğü Belirtileri
Diş çürüğü belirtileri, ne yazık ki çoğunlukla çürük çoktan ilerlediğinde kendini göstermeye başlar. Eğer dişlerinizi düzenli fırçalıyorsanız, düzenli diş hekimi kontrolleri ile birlikte diş sağlığınızı uzun yıllar koruyabilirsiniz. Diş çürüğünün belirtileri arasında:
- Dişlerde oluşan koyu renkli lekeler,
- Dişlerde sızlama,
- Diş ağrısı,
- Şekerli gıdalara karşı hassasiyet,
- Sıcak ve soğuk yiyecek içecek tüketiminde görülen hassasiyet gibi çeşitli durumlar yer alır.
Bu belirtilerle karşı karşıyaysanız çürük oluşumundan emin olmasanız bile diş hekiminize gitmelisiniz. Çünkü bazen dişler henüz çürümese de oluşan hassasiyet bir şey yemenizi ve içmenizi büyük oranda zorlaştırabilir. Oluşan hassasiyet, diş sağlığınızın bozulmasına ve zamanla dişlerinizin çürümesine sebebiyet verebilir.
Sağlıklı diş minesi, aşırı soğuk ya da aşırı sıcak içecekler ve yiyecekler tüketmediğiniz takdirde hassas değildir. Ağız bakımınızı doğru şekilde yapıp yeterli ölçüde kalsiyum alırsanız, sağlıklı diş ve kemik yapınızı uzun yıllar koruyabilirsiniz.
Diş Çürüklerini Önleme Yöntemleri
Diş hekimine genellikle dişleriniz çürüdüğünde mi gidiyorsunuz? Aslında çürük oluşumunu engellemenin en güzel yollarından biri, 6 ayda bir düzenli olarak diş hekimine gitmektir. Diş sağlığı için çürükleri önleme yöntemleri:
- Günde iki kere dişlerinizi fırçalamak,
- Diş ipi kullanmak,
- Yaşadığınız ağız ve diş sağlığı problemlerine karşılık en kısa sürede tedavi almak,
- Sağlıklı gıdaları tercih etmek, şeker tüketimini kısıtlamak,
- Etkili diş macunu kullanmak,
- Doğru sertlikte diş fırçası tercih etmek,
- Ağzınızda özel bir işlem varsa (takma diş, implant vb.) bakımınızı doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde yapmak şeklinde listelenebilir.
Diş çürüğü nedenleri konusunda hassas davranarak çürük oluşumunu engelleyebilirsiniz. Kendi kendinize yaptığınız ağız bakımının yanında, 6 ayda bir diş taşı temizliği yaptırabilirsiniz. Böylece fırçanın ulaşamadığı alanlarda biriken artıkların oluşturduğu tartar ve plak oluşumlarından kurtulabilirsiniz.
Kısaca diş çürükleri nasıl önlenir?
Sadece dışarı çıkacağınız zaman değil, sabah kahvaltısında sonra ve akşam yatmadan önce mutlaka dişlerinizi fırçalamalısınız. Bu sayede, ağız içinde oluşabilecek bakterilerin mümkün olduğunca az olmasına yardım edebilirsiniz. Diş hekiminizin önerdiği şekilde, doğru sertlikte doğru etkililiğe sahip diş fırçası tercih ettiğinizden emin olmalısınız. Diş lekelenmelerini azaltmak için çay ve kahve tüketiminde aşırıya kaçmamalısınız. Asitli içecek tüketmemelisiniz.
Çocuklarda Diş Çürükleri
Çocuklarda süt dişleri değişeceği için onların çürümesi yeterince önemsenmeyebilir. Ancak kalıcı dişlerde yaşanan çürüklerin mutlaka tedavi edilmesi gerekir.
Çocuklarda diş çürüğünü önlemenin en kolay yoluysa henüz küçüklüklerinden itibaren diş fırçalama alışkanlığı kazanmalarını sağlamaktır. Küçüklükten itibaren sağlıklı beslenmelerini destekleyerek çocuklarınızın daha sağlıklı diş yapısına kavuşmasına katkıda bulunabilirsiniz.
Özellikle şekerli gıdalar yerine, protein bakımından zengin gıdalarla beslenmesini sağlayarak diş yapısını koruyabilirsiniz. İşlenmiş gıdalar yerine, evde her aşamasını bildiğiniz yemekleri tercih etmek de ağız ve diş sağlığını korumanıza yardımcıdır.
Çocuklarda diş çürükleri, yetişkinlerde olduğundan daha can sıkıcı bir hale gelebilir. Çocuklar yetişkinlere oranla acıya daha az dayanıklıdır. İşlem öncesinde uygulanan iğneli anesteziden korkabilirler.
Çocuklarda yaşanan ağız ve diş sağlığı problemlerine müdahale etmeden önce onların işleme psikolojik olarak hazırlanması da önemlidir. Bu nedenle tercih ettiğiniz doktorun çocuğunuzun psikolojisinden anlayan bir uzman olmasına dikkat etmelisiniz.
Diş Çürükleri Tedavi Seçenekleri
Diş çürüğü oluşumu, hemen hemen herkesin aşina olduğu bir konudur. Diş çürükleri için tedavi seçenekleri ise genellikle çürüyen kısmın kesilip alınması ve bu kısmın doldurulması şeklinde gerçekleşir. Bu müdahale sayesinde çürük daha fazla ilerlemez. İşlem sonrasında ağızda anesteziden kaynaklanan uyuşukluk geçtiğinde normal yeme içme düzenine geri dönebilirsiniz.
Dolgu ve kanal tedavisi yoluyla yapılan çürük tedavisinde, dişin çürüyen kısımları özel kesici ekipmanlarla oyulur. Bu işlem öncesinde diş siniri uyuşturularak hastanın acı çekmesinin önüne geçilir. Eğer çürüğün ötesinde, dişte iltihaplanma da varsa bu durumda çürüğe müdahale etmeden önce antibiyotik tedavisi yapılır.
İltihap kuruduktan sonra dişin dolgu ya da kanal tedavisi yoluyla tekrar kullanılabilir yapıya ulaşması sağlanır. Bunun yanında diş çok fazla çürümüş ve üzerine yapılacak yeni uygulamayı, taşıyamayacak durumdaysa dişin çekilmesi söz konusu olabilir. İmplant tedavisi bu kısımda devreye girebilir.
Ağzınızın içinde boşluk olmaması ve daha rahat yemek yiyebilmeniz için implant yaptırmayı tercih edebilirsiniz. Çekilen diş yerinde kalan boşluk, yandaki dişlerin bu alana doğru kaymasına sebep olabilir.
Ağız içinde açılan boşluklara yemek artıkları birikebilir. Bu kısma kaçan yemek artıkları, temas ettikleri dişleri çürütebilir. Bu nedenle çekilen diş yerine implant ya da köprü uygulamaları yapılması daha uygun olabilir.
Herkesin yaşadığı sağlık sorunu kendine özeldir. Bu nedenle hastalıklar genel olarak değil, kişinin yaşadığı şikâyete özel olarak değerlendirilmelidir.
Diş çürüğü ve diğer bütün ağız ve diş sağlığı problemleri için şimdi OPC uzman diş hekimleriyle iletişime geçebilirsiniz.